Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ καὶ Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ τοῦ Ἀρχιμ. Ἱεροθέου Βλάχου

Ἡ ὁμολογία τοῦ Χριστιανοῦ
καὶ ἡ ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ 

Ἀπὸ τὸ βιβλίοτοῦ Ἀρχιμ. Ἱεροθέου Βλάχου
(νῦν Μητρ. Ναυπάκτου)«Ὀσμὴ Γνώσεως»Ἐκδόσεις «Τέρτιος»,
Κατερίνη 1985, σελ. 109-110

 «πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ
ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων,
ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ
ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς». 
(Ματθ. ι´ 32)

.         Ἡ ἑορτὴ τῶν ἁγίων Πάντων εἶναι συνέχεια τῆς ἑορτῆς τῆς Πεντηκοστῆς. Αὐτὸ δείχνει ὅτι οἱ ἅγιοι τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ συνέχεια τῆς Πεντηκοστῆς, εἶναι ἡ ἴδια ἡ Πεντηκοστὴ μέσα στὴν ἱστορία. Διότι ὅ,τι ἔγινεν τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς στοὺς Ἀποστόλους γίνεται σὲ κάθε ἅγιο.  Δέχεται τὴν ἔλευσι τοῦ Παρακλήτου στὴν καρδιά του καὶ σ’ ὅλη του τὴν ζωὴ ὁμολογεῖ: «ἔδωκας εὐφροσύνην εἰς τὴν καρδίαν μου» (Ψαλμ. δ´ 7).
.         Τὰ λεχθέντα μᾶς βοηθοῦν πολὺ στὸ νὰ κατανοήσουμε τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα καὶ στὸ νὰ δοῦμε τὸν στενὸ σύνδεσμο ποὺ ὑπάρχει μεταξὺ τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἁγίου καὶ τῆς ὁμολογίας. Οἱ ἅγιοι Πάντες σ’ ὅλη τους τὴν ζωὴ ἦταν ἑνωμένοι μὲ τὸν Χριστό, ἔδωσαν τὴν καλὴ μαρτυρία περὶ Αὐτοῦ καὶ ἀναμένουν τὴν ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ ἐνώπιον τοῦ Πατρός Του τοῦ ἐν οὐρανοῖς. Μὲ τὸ θέμα αὐτὸ θὰ ἀσχοληθοῦμε στὰ ἑπόμενα.

Ἡ ὁμολογία τῶν ἁγίων

.          Ὁ Κύριος στοὺς μαθητάς Του εἶπε: «Πᾶς ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων». Στὸ «πᾶς ὅστις» ἀνήκουν ὅλοι οἱ ἅγιοι. Αὐτοὶ εἶναι οἱ Προφῆτες, οἱ Ἀπόστολοι, οἱ Μάρτυρες καὶ γενικὰ ὅσοι ζοῦν μυστηριακὰ στὴν Ἐκκλησία. Μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι παρὰ τὴν τροπική, τὴν χρονικὴ καὶ τὴν τοπικὴ διαφορά, ὅλοι οἱ ἅγιοι ἔχουν ἕνα κοινὸ σημεῖο. Καὶ αὐτὸ εἶναι ὁ Χριστός. Οἱ Προφῆτες, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, ἔβλεπαν τὸν Χριστό, οἱ Ἀπόστολοι ἦταν μαθηταὶ τοῦ σεσαρκωμένου Λόγου καὶ οἱ μετὰ τοὺς Ἀποστόλους ἅγιοι, ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ὡς μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἦταν ἑνωμένοι μαζί Του.
.          Ἑπομένως ὅλοι οἱ διὰ μέσου τῶν αἰώνων ἅγιοι ἐβίωσαν, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι τὸν Χριστό. Ἡ βίωσι αὐτὴ δὲν ἦταν θεωρητική, ἀλλὰ πραγματική, δηλ. αἰσθάνθηκαν πραγματικὴ κοινωνία μὲ τὸ Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ δι’ Αὐτοῦ μὲ ὁλόκληρη τὴν Ἁγία Τριάδα. Ἀπαύγασμα αὐτῆς τῆς βιώσεως εἶναι ἡ ὁμολογία. Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸ ὅτι ἡ ὁμολογία τῶν ἁγίων, ὅπως λέγει ὁ Κύριος, γίνεται «ἐν Ἐμοί», δηλ. διὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐν Χριστῷ. Χωρὶς τὴν κοινωνία μὲ τὸν Χριστὸ καὶ χωρὶς τὴν δύναμή Του εἶναι ἀδύνατον νὰ ὁμολογήση τὸν Κύριο.
.          Ἡ ὁμολογία λοιπὸν περὶ τῆς ὁποίας γίνεται λόγος στὸ σημερινὸ ἀνάγνωσμα δὲν εἶναι μία ἀνθρώπινη ἐνέργεια ποὺ ἐξαντλεῖται σὲ ἐξωτερικὴ προσπάθεια, ἀλλὰ Θεανθρώπινη ἐνέργεια, μία φυσικὴ κατάληξι τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Οἱ Προφῆτες ἔδωσαν τὴν μαρτυρία ὅτι θὰ ἔλθη ὁ νέος αἰών, ἡ νέα ἐποχή, θὰ ἀνατείλη ἡ σωτηρία. Οἱ Ἀπόστολοι ἔδωσαν στὸν ἀπογοητευμένο κόσμο τὴν μαρτυρία ὅτι ὁ νέος αἰὼν ἦλθε διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ οἱ ἅγιοι ὅλων τῶν ἐποχῶν (μάρτυρες, ὅσιοι κλπ.) ἔδωσαν τὴν μαρτυρία ὅτι εἶναι δυνατὸν κανεὶς ζώντας μέσα στὴν Ἐκκλησία νὰ βιώση αὐτὴ τὴν νέα ζωή.
.          Ἔτσι μποροῦμε νὰ ἰσχυρισθοῦμε ὅτι κάθε ἅγιος εἶναι συγχρόνως Προφήτης, Ἀπόστολος, Μάρτυς κλπ. Εἶναι Προφήτης, γιατί ὅπως οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἔβλεπαν τὴν πρώτη ἔλευσι τοῦ Χριστοῦ ἔτσι καὶ αὐτὸς βλέπει τὴν δεύτερη ἔλευσι τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ γιατί ζεῖ ἐν κοινωνίᾳ μὲ Αὐτὸν καὶ τηρεῖ τὶς ἐντολές Του. Εἶναι μάρτυς γιατί συνεχῶς δίδει στὴν ζωή του τὴν μαρτυρία γι’ αὐτὴν τὴν νέα ζωή, ποὺ ἔφερε στὸν κόσμο ὁ Θεάνθρωπος Χριστός.

Ἡ ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ

.          Μὲ ὅσα ἐλέχθησαν μποροῦμε νὰ ἑρμηνεύσουμε καλὰ τὴν συνέχεια τοῦ λόγου τοῦ Χριστοῦ «ὁμολογήσω κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς». Ὅπως φυσικὴ εἶναι ἡ ὁμολογία ποὺ δίδουν οἱ ἅγιοι γιὰ τὸν Χριστό, ἀφοῦ μὲ τὴν ἐλεύθερη ὁλοκληρωτικὴ προσφορά τους στὸν Θεὸ γίνονται δέκτες καὶ προβολεῖς τῆς θείας λαμπρότητος, ἔτσι φυσικὴ θὰ εἶναι καὶ ἡ ὁμολογία ποὺ θὰ δώσει ὁ Χριστὸς γι’ αὐτοὺς στὸν Πατέρα Του. Οἱ ἅγιοι θὰ λάμψουν ὡς ἥλιοι εἰς τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, διότι ἑνώθηκαν μὲ τὸ Φῶς, τὸν Χριστό. «Φῶς ὅλοι γεγονότες θεῖον» θὰ ἀκτινοβολήσουν αὐτὸ τὸ Φῶς «ὡς θείου φωτὸς γεννήματα» (ἄγ. Γρηγόριος Παλαμᾶς). Ὁ Χριστὸς ποὺ θὰ εἶναι ἐντός τους θὰ μαρτυρῆ περὶ αὐτῶν καὶ θὰ γίνωνται ἀγαπητοὶ στὸν Πατέρα. Αὐτὴν τὴν σημασία ἔχει τὸ «ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ».
.          Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὴ ἡ ἑρμηνεία ποὺ δίδει ὁ Νικόλαος Καβάσιλας γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Πατρὸς πρὸς τὸν ἄνθρωπο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Θεὸς Πατὴρ ἀγαπᾶ πολὺ τὸν Υἱό. Τὸ ἔχει δηλώσει τὴν ἡμέρα τῆς Βαπτίσεως καὶ τὴν ἡμέρα τῆς Μεταμορφώσεως: «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός». Οἱ πιστοὶ ποὺ συνδέονται μὲ τὸν Χριστὸ καὶ Τὸν ἔχουν κατοικοῦντα στὴν καρδιά τους δέχονται τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Πατρὸς ἕνεκεν τοῦ Υἱοῦ. Αὐτὸ δείχνει τὴν μεγάλη σημασία τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴν ζωή μας καὶ τὴν σημασία τῆς ἑνώσεώς μας μαζί Του.
.          Πράγματι. Ὁ Θεὸς Πατήρ, κατὰ ἕνα σύγχρονο Θεολόγο, δημιούργησε τὸν κόσμο ἀπὸ ἀγάπη γιὰ τὸν Υἱό. Καὶ ὁ Υἱὸς ἀναλαμβάνει τὸ ἔργο νὰ ἀναδημιουργήσει τὸν κόσμο, νὰ τὸν προσαγάγει στὸν Θεὸ Πατέρα, ἀπὸ ἀγάπη γι’ Αὐτόν. Ἔτσι ὅσοι ἑνώνονται μὲ τὸν Χριστὸ ἔχουν μέσα τους τὴν ἀγάπη τοῦ Πατρὸς ἐξ αἰτίας τοῦ Υἱοῦ. Ὁπότε στὴν Δευτέρα Παρουσία αὐτὴ ἡ παρουσία τοῦ Λόγου θὰ μαρτυρήση γιὰ τοὺς ἁγίους. Στοὺς ἁγίους ἀναπαύεται ὁ Θεός: «Ὁ Θεός, ὁ Ἅγιος, ὁ ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος…» (εὐχὴ τρισαγίου ὕμνου). Βεβαίως ὁ Θεὸς δὲν ἔχει ὁρισμένο τόπο, ἀλλὰ Αὐτὸς ὁ Ἴδιος εἶναι ὁ τόπος πάντων. Πλὴν ὅμως μπορεῖ, κατὰ τὸν ἄγ. Ἰωάννη τὸν Δαμασκηνό, νὰ ὀνομασθῆ τόπος Θεοῦ ὁ τόπος ὅπου γίνεται ἔκδηλη ἡ ἐνέργεια Αὐτοῦ. Ἔτσι τόπος Θεοῦ εἶναι ἡ Ἐκκλησία καὶ οἱ μετέχοντες τῆς ἐνεργείας Αὐτοῦ, δηλ. οἱ ἅγιοι τοῦ Θεοῦ.

Οἱ ἅγιοι εἶναι μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ

 .          Ὅλα αὐτὰ φανερώνουν μιὰ μεγάλη ἀλήθεια ποὺ θέλουμε νὰ τονίσουμε ἰδιαιτέρως. Συνήθως ἔχουμε σχηματίσει τὴν γνώμη ὅτι τὸ ἀναστημένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι μόνον ἐκεῖνο ποὺ ἀναλήφθηκε καὶ τώρα βρίσκεται ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ Πατρὸς καὶ λησμονοῦμε ἐντελῶς ὅτι τὸ ἀναστημένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι καὶ ἡ Ἐκκλησία, ὄχι βεβαίως ὡς κατεστημένος θεσμός, ἀλλὰ ὡς τὸ πραγματικὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ ὡς κοινωνία θεώσεως. Ἔτσι οἱ ἅγιοι, ἀφοῦ εἶναι ἑνωμένοι μὲ τὸν Χριστό, εἶναι τὰ μέλη τοῦ ἀναστημένου Σώματός Του καὶ ἔχουν τὴν ἁγιαστικὴ Χάρι τοῦ Χριστοῦ. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ἀσπαζόμενοι τὰ λείψανα τῶν ἁγίων ἀσπαζόμαστε τὸ πραγματικὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν πλησιάζουμε ἕναν σύγχρονο ἅγιο, πλησιάζουμε τὸ ἀναστημένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ λαμβάνουμε τὴν εὐλογία Του. Οἱ ἅγιοι «κτιστοὶ ὄντες κατὰ τὴν οἰκείαν φύσιν» ὀνομάζονται ἄκτιστοι καὶ ἄναρχοι διὰ τὴν ἄκτιστη Χάρι τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐπαναπαύεται σ’ αὐτοὺς καὶ ποὺ θὰ εἶναι στοὺς αἰῶνας.

 .          Τελειώνοντας πρέπει νὰ ὑπογραμμίσουμε τὴν μεγάλη ἀξία τῶν ἁγίων στὴν ζωή μας. Διότι στὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ στὴν ἐπίγνωσι τοῦ Χριστοῦ ἔρχεται κανεὶς μόνο ἐν κοινωνία «σὺν πάσι τοῖς ἁγίοις» (Ἐφεσ. δ´ 13). Ἂς μᾶς ἀξιώση ὁ Θεὸς νὰ δίδουμε τὴν ὁμολογία τῆς νέας ζωῆς σὲ ὅλη μας τὴν ζωή, γιὰ νὰ δεχθοῦμε τὴν ὁμολογία τῆς αἰωνίου ζωῆς. Στὸν ἀγώνα τῆς Χριστοποιήσεώς μας καὶ τῆς Ἐκκλησιοποιήσεώς μας ἂς ἔχουμε τὶς πρεσβεῖες ὅλων τῶν ἁγίων ποὺ σήμερα ἑορτάζουμε.